هیچ یک از ما انسان ها حق اطاعت از کسی که به نافرمانی خداوند؛ فرمان دهد را نداریم چرا که بنابر فرمایش امام علی علیه السلام: «لَا طَاعَةَ لِمَخْلُوقٍ فِی مَعْصِیَةِ الْخَالِق[1]؛ هیچ اطاعتى از مخلوق، در نافرمانى پروردگار روا نیست»
ضمن اینکه چنین اطاعتی، نوعی شرْک به خداوند است و شرْک به خداوند گناهی بزرگ و نابخشودنی است چرا که قرآن کریم می‌فرماید: « ... إِنَّ الشِّرْکَ لَظُلْمٌ عَظِیمٌ؛ [لقمان/ 13]... به راستى شرک ستمى بزرگ است.» و همچنین می‌فرماید: «إِنَّ اللّهَ لاَ یَغْفِرُ أَن یُشْرَکَ بِهِ وَیَغْفِرُ مَا دُونَ ذَلِکَ لِمَن یَشَاء وَمَن یُشْرِکْ بِاللّهِ فَقَدِ افْتَرَى إِثْمًا عَظِیمًا [نساء/ 48]؛ مسلّماً خدا، این را که به او شرک ورزیده شود نمىبخشاید و غیر از آن را براى هر که بخواهد مىبخشاید، و هر کس به خدا شرک ورزد، به یقین گناهى بزرگ بربافته است.»
با این مقدمه عرض می‌شود که بعضی از انسان ها نسبت به یکدیگر حقوقی دارند و برای رعایت این حقوق نیاز به نوشتن و تنظیم قوانین حقوقی دارند و این قوانین حقوقی، گاهی بدست انسان ها، تدوین و تنظیم می‌شود. اما این قوانین دست نوشته‌ی انسانی، دو عیب می‌توانند داشته باشند.
اول اینکه: انسانها هرچند به ظاهر، پیشرفته باشند باز هم ممکن است این قوانین را به صورت ناقص؛ تدوین کنند چون آشنا به تمام ابعاد وجودی انسانها نیستند و امکان دارد که اشتباهات متعددی در این زمینه داشته باشند.
دوم اینکه: این نوع قرارداد انسانی، این است که انسانهایی که این قوانین را می‌نویسند ممکن است اغراض خود را هم در این قوانین دخالت دهند و طوری بنویسند که بدون در نظر گرفتن دیگران، خودشان بیشترین سود و کمترین ضرر را ببینند. اما اگر این قوانین حقوقی بشری از طرف کسی باشد که خودش سود و زیانی در این میان نمی‌برد و همچنین آشنا به همه‌ی زوایای وجودی و نیازهای بشری باشد و از همه دلسوزتر و تواناتر باشد ، هیچ‌کس شک در برتری این شخص دوم ندارد.
شخصی که واجد این شرایط باشد غیر از آفریننده‌ی انسان ها نیست که هم داناتر به نیازهای مخلوقات خود میباشد و هم مهربان تر به آنهاست و هم در مجازات متخلفین، تواناتر است و از این میان؛ سودی هم متوجه او نمی‌شود چنانکه فرمود: «وَرَبُّکَ الْغَنِیُّ ذُو الرَّحْمَةِ إِن یَشَأْ یُذْهِبْکُمْ وَیَسْتَخْلِفْ مِن بَعْدِکُم مَّا یَشَاء کَمَآ أَنشَأَکُم مِّن ذُرِّیَّةِ قَوْمٍ آخَرِینَ؛[انعام/133] و پروردگار تو بىنیاز و رحمتگر است. اگر بخواهد شما را مىبرد، و پس از شما، هر که را بخواهد جانشین [شما] مىکند هم چنان که شما را از نسل گروهى دیگر پدید آورده است.»
برای نمونه، یکی از این قوانین حقوقی الهی و نتیجه‌ی ترک آن را مطرح می‌کنم که البته در پرتو عمل به آن هم فوائد بیشماری نصیب جامعه‌ی انسانی می‌شود.
زنى خدمت حضرت پیغمبر (صلی الله علیه و آله) آمد و گفت اى رسول خدا حق شوهر بر زن چیست؟ حضرت به آن زن فرمود: آنست که او را اطاعت و فرمانبرى کند و نافرمانیش ننماید و از خانه او چیزى (در راه خدا) صدقه ندهد مگر با اذن او، و روزه مستحبى نگیرد مگر با اذن او
بیرون رفتن خانم‌ها بدون اذن شوهر، موجب لعنت ملائکه
یک نوع از روابط انسانی که نیاز به قانون دارد روابط بین زن و شوهر است که از این میان بنابر روایات، حق شوهر بر زن بیشتر است البته شوهر نمی‌تواند مخالف فرمان خداوند؛ به زن خود فرمان دهد و خداوند هم اجازه‌ی اطاعت زن از شوهر, در مورد نافرمانی از خداوند را نمی‌دهد اما در مواردی که نافرمانی از خداوند نیست زن باید اطاعت کند ؛ چنانکه امام باقر علیه السلام فرمود:
زنى خدمت حضرت پیغمبر (صلی الله علیه و آله) آمد و گفت اى رسول خدا حق شوهر بر زن چیست؟ حضرت به آن زن فرمود: آنست که او را اطاعت و فرمانبرى کند و نافرمانیش ننماید و از خانه او چیزى (در راه خدا) صدقه ندهد مگر با اذن او، و روزه مستحبى نگیرد مگر با اذن او، و منع نکند از او خودش را اگر چه بر پشت جهاز شتر باشد (شوهر را از همبستر شدن با خود بدون عذر شرعى بازندارد) و از منزل او بیرون نرود مگر با اذن او و اگر بدون اذن شوهر بیرون رود فرشتگان آسمان و زمین و فرشتگان غضب و رحمت او را لعن و نفرین کنند تا وقتى که بمنزل خود برگردد.
آن زن عرض کرد اى رسول خدا! چه کسی حقش بر مرد از سایر مردم بزرگتر (و بیشتر) است؟ فرمود: پدرش، عرض کرد چه کسی حقش بر زن از سایر مردم بزرگتر است؟ فرمود: شوهرش، عرض کرد پس براى من بر شوهرم حقى نیست مانند آنچه که او بر من حق دارد؟ فرمود: نه، و نه از هر صد حق یک حق.[2] (یعنى از آن سنخ حقوقى که مرد بر زن دارد زن هیچ بهرهاى ندارد گرچه براى زن هم حقوق شرعیه دیگرى بر عهده مرد میباشد)
انشاءالله با رعایت حقوق یکدیگر، زندگی آرام و سالمی داشته باشیم.
پی نوشت ها :
[1]. نهج البلاغه حکمت165
[2]. جاءت إمرأة إلى النّبی صلّى اللّه علیه و آله فقالت یا رسول اللّه! ما حقّ الزّوج على المرأة؟ فقال لها: أن تطیعه و لا تعصیه و لا تصدّق من بیته إلّا باذنه، و لا تصوم تطوّعا إلّا باذنه، و لا تمنعه نفسها و إن کانت على ظهر قتب، و لا تخرج من بیتها إلّا باذنه، و إن خرجت بغیر إذنه لعنتها ملائکة السماء و ملائکة الأرض و ملائکة الغضب و ملائکة الرحمة حتّى ترجع إلى بیتها، فقالت یا رسول اللّه! من أعظم النّاس حقّا على الرّجل؟ قال: والده، قالت: فمن أعظم النّاس حقّا على المرأة؟ قال: زوجها، قالت: فما لی علیه من الحقّ مثل ماله علیّ؟ قال لا و لا من کلّ مائة واحدة»ثقة الاسلام کلینی، اصول کافی
با عنایت به اینکه نظرات و پیشنهادات شما کاربران گرامی در بهبود خدمات رسانی پایگاه اینترنتی دی ال سل نقش کاملا موثری ایفا می کنند لذا صمیمانه از شما خواهشمندیم با عنایت به حدیث «مومن آیینه مومن است» ، شما نیز آیینه ما باشید و با یادآوری نقاط ضعف و قوت پایگاه اینترنتی دی ال سل، ما را از این امر محروم نفرمایید.
چند نکته مهم:
• نظرات شما پس از بررسی و بازبینی توسط گروه مدیریت برای نمایش در سایت منتشر خواهد شد.
• نظرات تکراری و تبلیغاتی، تائید نمی شوند و امتیازی هم به آنها تعلق نخواهد گرفت.
• در صورتی که نظر شما نیاز به پاسخ دارد، پاسخ خود را در ذیل همان موضوع دنبال فرمایید.