۱۱ نکته روانشناسی در قرآن کریم

۱- از دیدگاه قرآن، سه نوع شخصیت اساسی وجود دارد؛ مؤمن، کافر و منافق؛( آیات ۲ تا ۲۰ سوره بقره )

۲- شخصیت‏های مؤمن، خود دارای سه درجه شخصیتی می‏باشند؛ آنان که به خود ظلم می‏کنند، آنان که میانه رو هستند و آنان که پیشتازانند؛ ( فاطر/ ۳۲ )

۳- مشخصه بارز شخصیت کافر آن است که دل و اندیشه‏اش را قفل کرده است و راهی برای نفوذ هیچ حرف تازه و اندیشه متفاوتی نگذاشته است و به همین دلیل، از درک حقایق عاجز است.

۴- خصوصیت ‏بارز شخصیت منافق از دیدگاه قرآن، دوگانگی ریشه‏ای در ظاهر و باطن است؛ به همین دلیل، مبتلا به شک و تردید و عدم قدرت تصمیم‏گیری و ناتوانی در قضاوت می‏شود؛ ( بقره و  ۸ تا ۲۰ منافقون )

۵- در قرآن کریم، در آیات فراوانی از اندوه، علل ایجاد کننده آن و راه‏های برطرف ساختن آن سخن رفته است . گاهی اندوه فراق را با دیدار و گاهی اندوه فقر را با بشارت و گاهی اندوه رسول خدا (ص) را به دلداری حضرت حق، درمان نموده است.

۶- در دیدگاه قرآن، ترس دو نوع است؛ ترس پسندیده و ترس ناپسند؛ ترس پسندیده، همان ترس از خداوند و عدالت اوست که منجر به اصلاح رفتار می‏شود؛ (انفال/۲) و ترس ناپسند، اضطرابی شدید با علت مشخصی است که تسلط بر نفس را از بین می‏برد و باید با آن مبارزه شود؛ ( احزاب/۱۰ و ۱۱ )

۷- از نظر قرآن دو نوع خشم وجود دارد؛ خشم مفید و متعادل و خشم مخرب و نابهنجار؛خشم متعادل، راهی برای رسیدن به هدف در مواقع لزوم است و خشم مخرب را باید درمان کرد . قرآن کریم با توصیه به صبر و پاسخ گویی با عمل نیک و با وعده بهشت و پاداش اخروی، به وسیله سفارش به بخشش و عفو، یادآوری قدرت و خشم خداوند و … به درمان بیماری سلامتی سوز خشم و عصبانیت پرداخته است.

که به ترتیب در سوره شوری  آیه۴۳، فصلت آیه‏۳۴، آل عمران  آیات ۱۳۳ و ۱۴۳، شوری  آیات ۳۶ و ۳۷ ، و نور  آیه ۲۲ بیان شده است .

۸- در قرآن به سه نوع از مکانیسم‏های دفاعی – روانی اشاره شده است که عبارتند از: فرافکنی ( منافقون/۴ )، دلیل تراشی ( بقره/۱۱ و ۱۲ ) و واکنش سازی ( بقره/۲۰۴ و ۲۰۵ و منافقون/۴ )

۹- در فرهنگ قرآن یکی از راه‏های مؤثر و اساسی روان درمانی، استفاده از مواعظ و اندرزهای قرآنی است( یونس/۵۷ )

۱۰- در روش روان درمانی قرآنی، ایمان، تولید امنیت درونی و آرامش می‏نماید؛ ( انعام/۸۲ و رعد/۲۸ )

۱۱- یاد خدا، آرام بخش دلهاست؛( رعد/۲۸ )

نوشتن دیدگاه