هورمون های گیاهی

در آزمایش های باززایی بافتی محققین زیادی به این نتیجه دست یافتند که بافت گیاهی تمایز یافته در محیطی با نشانه های محیطی مناسب قادر به به روز رسانی مجموعه ی کامل ژنتیکی مخفی اش می باشد. اما چرا بیان پتانسیل ژنتیکی همین سلول ها در داخل گیاهان در حال رشد به طور طبیعی متوقف می شود؟

به طوری که خواهیم دید، بیان برخی از این ژن ها به وسیله ی عوامل هورمونی گیاهی، برای مثال هورمون های موجود در شیر آندوسپرم مایع نارگیل کنترل می شود. هورمون ها مواد شیمیایی تولید شده به مقدار کم و ناچیز در یک بخش از موجود زنده هستند که به بخش دیگر موجود زنده، منتقل شده و در آنجا پاسخ های فیزیولوژیکی را به راه می اندازند. فعالیت هورمون های گیاهی از توانایی آن ها در تحریک فرآیند های فیزیولوژیکی خاص، و مهار برخی از فعالیت ها منتج می شود. در جانوران معمولا هورمون ها در جایگاه های مشخصی تولید می شوند، اندام های که منحصرا مربوط به تولید هورمون هستند. در گیاهان هورمون ها در بافت های ویژه ای تولید می شوند، اما این بافت ها عملکرد های دیگری نیز دارند.
پنج هورمون اصلی و مهم در گیاهان وجود دارند:

اکسین ها
سیتوکینین ها
ژیبرلین ها
اتیلن ها
اسید آبسیزیک
اکسین ها

اولین هورمون گیاهی کشف شده اکسین است. اکسین انعطاف پذیری دیواره های سلول گیاهی را افزایش  می دهد و در طویل شدن ساقه ها نیز دخالت دارد. اکسین به طور طبیعی در مریستم های انتهایی ساقه ها تولید می شود. اکسین مسئول واکنش نوری ساقه در گیاهان است. دانه رست های گیاهی با تفاوت غلظت اکسین در دو طرف ساقه به سمت نور متمایل می شوند (فتوتروپیسم). طرف ساقه ای واقع در سایه با غلظت بیشتر اکسین و در نتیجه با طویل شدن سلول ها نسبت به سلول های طرف ساقه ای واقع در نور، به طرف نورخم می شود. اکسین در سازش گیاه به محیط اطرافش به شیوه ای مطلوب عمل می کند. اکسین سبب رشد و طویل شدن گیاه می شود و پاسخ گیاه را به محیط اش تسهیل می سازد. پیام های محیطی به طور مستقیم توزیع اکسین را در گیاه تحت تاثیر قرار می دهند.
اکسین انعطاف پذیری دیواره ی سلول گیاهی را افزایش می دهد. دیواره ای با انعطاف پذیری بیشتر با متورم شدن پروتوپلاسم اش طی رشد فعال سلول، بیشتر کشیده خواهد شد. انعطاف پذیری دیواره ی سلول با غلظت های بسیار پایین اکسین القا می شود. در نتیجه به منظور جلوگیری از تجمع آن، اکسین باید سریعا شکسته شود. با استفاده از آنتی بادی های متوکلونال دانشمندان توانستند جایگاه های انتقال درگیر در حرکت اکسین را از رأس ساقه به طرف پایین در میان پیکر گیاه مشخص کنند. این جایگاه ها در غشاهای پلاسمایی سلول های منتقل کننده اکسین قرار دارند. تاثیر اکسین بسیار سریع و در عرض چند دقیقه صورت می گیرد، به طوری که تعیین اساس شیمیایی این واکنش ها مشکل است. تغییرات گسترده ای در پلی ساکارید های دیواره های سلول گیاهی، شکستگی و تشیکیل پیوند های کووالانسی، در پاسخ به تیمار اکسین گزارش شده است. افزایش در غلظت یون  های H+  نیز در دیواره رخ می دهد.
اکسین فعالیت کامبیوم آوندی و بافت های آوندی را باعث می شود. هم چنین اکسین ها به مقدار زیادی در دانه ی گرده وجود دارند و نقش کلیدی در نمو میوه بازی می کنند. اکسین های مصنوعی به طور تجارتی به همین منظور مورد استفاده قرار می گیرند. با انجام فرایند لقاح میوه ها و دانه ها  به طور طبیعی نمو می یابند، در غیر این صورت میوه و دانه  تشکیل نمی شوند، با به کارگیری اکسین بدون فرایند لقاح نمو این بخش ها امکان پذیر است. فراوان ترین اکسین طبیعی اسید ایندول استیک IAA است.

نوشتن دیدگاه